خواب کافی به دلایل مختلف برای کودک بسیار مهم است، از ذخیره انرژی گرفته تا تشکیل ارتباطات مغزی (اگر فرصتی را که به پدر و مادر برای استراحت میدهد در نظر نیاوریم). ولی یافتههای علمی حاکی از این است که خواب سوخت لازم برای رشد فیزیکی را نیز تامین میکند.
رشد فرایندی پیچیده است که به هورمونهای متعددی نیاز دارد؛ هورمونهایی که اتفاقات متعدد بیولوژیک را در خون? اعضای بدن? عضلات و استخوانها موجب میشوند.
هورمونی پروتئینی موسوم به هورمون رشد که از هیپوفیز ترشح میشود کلید این فعل و انفعالات است. عوامل متعددی بر تولید این هورمون مؤثر هستند از جمله عادت غذایی? استرس و ورزش و مهمترین عامل تولید آن در نوزادان خواب است.
هورمون رشد در طی روز آزاد میشود. ولی در مورد کودکان? بیشترین زمان آزاد شدن این هورمون کمی پس از آغاز خوابی عمیق است.
کودکان 2 و 3 ساله به 12 تا 14 ساعت خواب در هر 24 ساعت نیاز دارند (ترکیبی از 12 ساعت خواب شبانه و 5/1 تا 3 ساعت چرت روزانه)? کودکان 4 ساله حدودا 11 تا 13 ساعت خواب نیاز دارند ( که حدود 11 ساعت آن خواب شبانه است). ( نیاز به خواب تا حدی شخصیست? و برخی کودکان نسبت به سایرین به کمی خواب کمتر یا بیشتر نیاز دارند)
بدون خواب کافی? مشکلات رشد به خصوص رشد اندک یا ناقص پدید میآیند. تولید هورمون رشد در کودکانی که مشکلات جدی جسمی هنگام خواب نیز دارند، مثل مشکل تنفس نامنظم در خواب ،کمتر میشود.
تغییرات دیگری نیز در هورمونهای بدنکودکانی که خواب کافی ندارند بروز میکند.
هورمونهایی که گرسنگی و اشتها را تنظیم میکنند تحت تاثیر خواب قرار گرفته و به پرخوری یا ترجیح دادن کربوهیدراتهای پرکالری منجر میشود. کمبود خواب میتواند بر هضم این غذاها نیز تاثیر بگذارد? و به ایجاد انسولین ناکافی بیانجامد? که با دیابت نوع دوم مرتبط است.
کمبود خواب در شب همچنین میتواند مهارتهای حرکتی و تمرکز را در طول روز تحت تاثیر قرار دهد که در نهایت باعث تصادفهای بیشتر و مشکلات رفتاری و عملکرد ضعیف در مدرسه میشود.
غلب کودکان به خوابی بیش از آنچه والدینشان لازم میدانند نیاز دارند.
نشانههای اینکه کودک شما خواب کافی نداشته است وسواس و بیحالی در روز، به خواب رفتن در اتومبیل و سخت بیدار شدن اوست. اگر کودک شما در زمان خواب بیشفعال است یا پیش از زمان خواب خسته به نظر میرسد نشانهی دیگریست از اینکه برنامهی خواب او نظم کافی را ندارد.
برای کمک به کودکتان :
• برنامهی ثابت و مستحکم خواب روزانه بریزید و به آن پایبند باشید
• یک خط مشی ثابت برای زمان خواب داشته باشید تا کودکتان بتواند ساعت خواب بدنش را تنظیم کند. اینکار را میتوان با حمام یا خوردن یک اسنک? خواندن قصه? حرفزدن آرام با او یا آواز خواندن انجام داد.
• مطمئن شوید که اتاق کودکتان برای خواب مساعد است. اتاق وی باید تاریک و ساکت باشد.
• از بازیهای سخت فیزیکی مثل کشتی گرفتن پیش از خواب بپرهیزید. این بازی ها به جای اینکه خواب آور باشند تحریک کنندهاند.
• در تعطیلات یا آخرهفتهها به برنامهی زمانبندی و خط مشی خواب پایبند باشید. هر از چند گاهی تنوع داشتن به مشکلات بلندمدت نمیانجامد ولی برنامهی زمانی نامرتب خواب میتواند به عادت بدخوابی منجر شود.